Bağışıklık sistemimizin yediğimiz ya da içtiğimiz her hangi bir maddeye karşı anormal reaksiyon göstermesi gıda alerjisi olarak adlandırılabilir.
Gıda alerjisinde, proteinlerin tetikleyici rol oynamasıyla birlikte bağışıklık sistemimizin o maddede bulunan proteine tepki vermesiyle oluşur. Özellikle içerisindeki protein oranının fazlalığından dolayı gıda alerjisine sebep olması bazı gıda maddelerinde daha fazladır.
Kişinin he hangi bir gıda maddesine alerjisi olup olmadığı deri veya kan testleri ile anlaşılabilir.
En çok karşılaşılan alerjen maddeler:
- Buğday, soya, yumurta, balık, kabuklu deniz ürünleri, yer fıstığı, süt ve süt ürünleri
- En yaygın gıda alerjisi FISTIK alerjisidir.
Gıda alerjisi hemen ortaya çıkabileceği gibi birkaç saat içerisinde de ortaya çıkabilen bir durumdur. Gıda alerjisinin meydana gelme süresi vücudun gıda maddesine olan hassasiyetine göre değişkenlik gösterir.
Gıda alerjisinin çocukluk ya da yetişkinlik gibi dönemler ile herhangi bir ilgisi yoktur. Çocukluk döneminde görülmeyen herhangi bir gıda alerjisi yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilir. Çocukluk döneminde ortaya çıkmayan gıda alerjilerinin % 15’lik bir kısmı yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilmektedir. Gıda alerjisinin günümüzde bilinen herhangi bir tedavi yöntemi yoktur. Gıda alerjisinden korunmanın tek yolu, alerjisi olduğumuz maddeyi ve o maddeleri içeren herhangi bir gıdayı tüketmemek, örneğin; fıstık alerjisi olan bir kişinin, fıstıklı dondurma veya fıstıklı keki de tüketmemesi gereklidir. Gıda alerjilerinde alerjen olan gıdanın çok az küçücük bir miktarı bile reaksiyonlara sebebiyet verebilir.
Besin alerjisine sahip bir kişi, alerjen maddeyi tükettiği zaman her zaman aynı reaksiyonu yaşar diye bir durum söz konusu değildir. Aynı kişide farklı zamanlarda farklı reaksiyonlarda meydana gelebilir.
Alerjiye sebebiyet veren gıda maddelerinin çoğunluğu ev dışı tüketim kaynaklıdır. Evde yapılan gıdaların içeriği bu doğrultuda hazırlanır, fakat dışarıda yenen gıdalar için aynı durum söz konusu değildir. Birçok gıda maddesinin içerik kısmına yazılmayan maddelerde katılmaktadır. Yemek firmalarının yapması gereken ürünlerin üzerine alerjendir veya alerjen madde içerir diye belirtip içerisinde hangi alerjen maddelerin konulduğunun yazılmasıdır. Gününüzde bu uygulamayı uygulayan firmalar olmakla birlikte uygulamayan birçok gıda üretim firması da bulunmaktadır.
Gıda alerjisine sahip bir kişi hayatını bu doğrultuda planlamalı. Birkaç örnek ile açıklamak gerekirse,
- Bir ürünü alırken içeriğine dikkat etmeli
- Bir restoranda gittiğinde menüde yazan yemeklerin içeriğini öğrenmesi (yemek isimlerinin yanlarında içerdiği alerjen maddeler belirtilmedi ise)
Gıda alerjilerinin belirtileri 3 çeşittir:
- Sindirim Sistemi Belirtileri
- Solunun Sistemi Belirtileri
- Deri Üzerinde meydana gelen belirtiler
Gıda alerjisinin hafif belirtiler ile de atlatılabilir,
- İshal
- Karın krampları
- Hapşırma
- Mide bulantısı
- Şişkinlik
- Gözlerde sulanma
Şiddetli belirtiler ise;
- Bayılmak
- Nefes almada zorluk ya da hırıltılı bir şekilde nefes almak
- Dil, dudak ve gırtlak bölgelerinde şişlikler, yutmada zorlanmalar
GIDA ALERJİSİNİN EN TEHLİKELİ SONUCU ANAFİLAKSİ ŞOKUDUR. Anafilaksi şokunun yaşandığı durumlarında hemen müdahale edilemezse kişinin hayatını kaybetmesi muhtemeldir.
